Υπαρξιακή προσέγγιση και coaching

Πώς η υπαρξιακή προσέγγιση μπορεί να διευρύνει και να εμπλουτίσει την coaching συνεδρία.

Το coaching είναι μια τέχνη που βοηθά τους ανθρώπους να σχεδιάζουν και να πετυχαίνουν τους στόχους τους, να βελτιώνουν τις επιδόσεις τους και να καλλιεργούν τις αλλαγές που οραματίζονται για τη ζωή τους. Πολλές φορές ωστόσο, στην διάρκεια των συνεδριών, γεννιέται η ανάγκη για πιο αφαιρετική σκέψη, να μιλήσουμε δηλαδή για έννοιες που δεν έχουμε ενδεχομένως την ευκαιρία να σκεφτούμε στην καθημερινότητά μας, όπως για παράδειγμα η έννοιας της ταυτότητας και του ρόλου, η κατανόηση του αξιακού συστήματος, η αυτογνωσία, η επίγνωση, η αβεβαιότητα. Όταν ο coachee απελευθερώνεται σε αυτά τα πεδία, τότε οι συνεδρίες μπορούν να γίνουν όχι μόνο μέσο επίτευξης στόχων, αλλά και όχημα ιδεών και μη συνειδητών νοημάτων. Η υπαρξιακή προσέγγιση στο coaching ευνοεί απεριόριστα τέτοιου τύπου διευρύνσεις.

Χρόνος ανάγνωσης 2’ | Image by unsplash.com

Περί τίνος πρόκειται

Η προσέγγιση αυτή έχει θεωρητικούς πυλώνες τον Heidegger τον Kierkegaard, τον Nietzsche, τον Sartre, τον Camus, τον Yalom, τον May, τον Jacobsen, τον Spinelli. Παράλληλα με τους επαγγελματικούς στόχους του πελάτη και τον σχεδιασμό του πλάνου δράσης που θα τον φέρει πιο κοντά στην επίτευξη των στόχων του, η προσέγγιση αυτή δίνει χώρο μέσα στην coaching συνεδρία να εκφράσει ο πελάτης αφαιρετικές σκέψεις ή υπαρξιακά ερωτήματα. Ποιος θέλω να είμαι και να είμαι καλά; Ποιος θέλω να είμαι για να κάνω καλά αυτά που οραματίζομαι; Τι δίνει νόημα και βάθος στη ζωή μου; Τι είναι για μένα σημαντικό; Πώς μπορώ να είμαι ευτυχισμένος; Ποιοι ρόλοι με εξυπηρετούν στην παρούσα φάση της ζωής μου και ποιοι όχι; Σε ποιο βαθμό μπορώ να αλλάξω; Πώς μπορώ να ζήσω μια ζωή με νόημα;

Με αυτήν την έννοια η υπαρξιακή προσέγγιση δουλεύει τόσο με τον στόχο, όσο και με τον ίδιο τον άνθρωπο και τον νέο εαυτό που οραματίζεται. Με δυο λόγια, με το ποιος θέλει να είναι αφού πετύχει τους στόχους του.


Η υπαρξιακή προσέγγιση κι εγώ

Ως coach έφτασα αρκετά νωρίς στο συμπέρασμα πώς οι αντιλήψεις που έχω, οι συσχετίσεις που κάνω και η στάση ζωής που υπηρετώ αφορούν και οντολογικές διευθετήσεις. Αυτή η διαπίστωση με βοήθησε να ανοίγω και σε υπαρξιακού τύπου ερωτήματα μέσα στις συνεδρίες, δίνοντας χώρο να ξεδιπλωθεί μεγάλο μέρος της κοσμοθεωρίας του πελάτη. Αυτό μού δίνει την ευκαιρία στην διάρκεια των συνεδριών αφενός να φέρω το coaching πιο κοντά σε μένα και αφετέρου να χρωματίσω τους στόχους και τις προσδοκίες του πελάτη όχι μόνο με τα χρώματα της εμμονής στην απόδοση και το αποτέλεσμα, αλλά και με εκείνες τις αποχρώσεις που προσδίδουν υπαρξιακό νόημα και ταυτότητα σε αυτά που οραματίζεται. Ενισχύεται έτσι ο άξονας της επίγνωσης του coachee, έχοντας σε παράλληλο άξονα τον σχεδιασμό του πλάνου δράσης τoυ.

Με αυτόν τον τρόπο καλωσορίζεται στους κόλπους της συνεργασίας η έννοια της αποδοχής. Καθώς δίνεται στον πελάτη χώρος να διαπραγματευτεί ελεύθερα στις συνεδρίες τα αναπόφευκτα διλήμματα, τις αγωνίες και τις προκλήσεις της ζωής, μοιάζει να αντιλαμβάνεται πιο πανοπτικά το φάσμα της ύπαρξης και να αποδέχεται με μεγαλύτερη κατανόηση τις αντιφάσεις της μέχρι τώρα διαδρομής του. Σταδιακά, η αναμέτρηση με την αβεβαιότητα, την ανασφάλεια και την αμφιβολία αποκτά θετική χροιά ως μέρος του ταξιδιού της μάθησης αλλά και της διεύρυνσης της συνειδητότητας.

Είναι σημαντικό εδώ να αναφέρουμε πως οι έννοιες της αποδοχής, του υπαρξιακού οράματος, και της αυτογνωσίας, δεν έχουν νόημα χωρίς τον σχεδιασμό του πλάνου δράσης του πελάτη και την αναζήτηση των επιλογών που θα υπηρετήσουν καλύτερα τον στόχο του. Για αυτό τον λόγο, κάθε συνεδρία οφείλει να διατηρεί αυτήν την ισορροπία και να εστιάζει στον καθορισμό των δράσεων που θα μετoυσιώσουν την υπαρξιακή προσέγγιση σε μετρήσιμες συμπεριφορές καθημερινότητας.

Έτσι οι coachees μπορούν να σχεδιάζουν και να πετυχαίνουν στόχους και παράλληλα να βρίσκουν νόημα στις προσωπικές ή επαγγελματικές τους επιλογές και να αντιλαμβάνονται πιο πανοπτικά το όραμα της ζωής τους, αποδεχόμενοι τις προκλήσεις που συναντούν στον δρόμο τους ως ευκαιρίες κατανόησης, έμπνευσης, έκφρασης και προσαρμοστικότητας.


Βιβλιογραφία:

Emmy van Deurzen,Monica Hanaway, Existential Perspectives on Coaching, 2012Irvin Yalom, Existential psychotherapy, New York, Basic Books,1980